Fundacja chce chronić groby Bohaterów Narodowych przed likwidacją

Do środowisk powstańczych i społeczników docierają niepokojące informacje na temat możliwości likwidacji grobów Bohaterów Narodowych. Mogiły Powstańców Warszawskich oraz tych, którzy walczyli o niepodległość i suwerenność Państwa Polskiego, coraz częściej oznaczane są informacją „grób do likwidacji”. W wielu przypadkach powodem takiego działania jest brak uiszczenia opłat cmentarnych. Fundacja przygotowała ustawę, która będzie chronić groby Bohaterów.

Możliwość likwidacji grobu pojawia się najczęściej po 20 latach od pochówku, gdy do zarządcy cmentarza nie zgłosi się osoba gotowa uiścić opłatę cmentarną lub zarządca nie uzna grobu za pamiątkę historyczną. – Brak wiedzy na temat działalności niepodległościowej osoby pochowanej, może spowodować likwidację grobu przez zarządcę cmentarza i wykorzystanie grobu do ponownego pochowania. – podkreśla Rafał Szczepański, Prezes Fundacji Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego i dodaje – Przepisy dotyczące zarządzania cmentarzami pochodzą z lat 50-tych, a więc z okresu głębokiego PRL-u, kiedy szacunek dla Bohaterów Narodowych nie był przedmiotem większego zainteresowania władzy. Czas przywrócić pamięć                  i godność naszym Bohaterom.

Według autora projektu ustawy, dr hab. prof. UW Marcina Wiącka, sytuacja, w której groby bohaterów narodowych zagrożone są likwidacją ma charakter zaniechania ustawodawczego. – Państwo Polskie oraz jego obywatele mają obowiązek okazywania wdzięczności Bohaterom Powstania Warszawskiego i innym Bohaterom Narodowym, którzy ryzykowali i często poświęcali swoje życie w walce o suwerenną i niepodległą Polskę. Obowiązek taki wynika z preambuły Konstytucji RP. Likwidacja grobu Bohatera Narodowego jest działaniem naruszającym godność całego społeczeństwa polskiego. Celem projektu ustawy jest naprawa stanu prawnego prowadzącego do takich skutków. – zaznacza Marcin Wiącek.

Projekt ustawy Fundacji Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego zawiera trzy podstawowe propozycje legislacyjne:

1. Przyznaje Prezesowi IPN kompetencję do wydania decyzji administracyjnej o zakazie likwidacji grobu Bohatera Narodowego. Decyzja taka będzie mogła zostać wydana z urzędu lub na uzasadniony wniosek wojewody, a także organizacji społecznych lub członków rodziny osoby pochowanej. Będzie ona podlegała zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Koszty utrzymania grobu, którego likwidacja została zakazana, poniesie – co do zasady – budżet państwa. Prezes IPN będzie mógł również porozumieć się z władzami samorządowymi lub fundacjami czy stowarzyszeniami, których celem jest zachowanie godnej pamięci o Bohaterach Narodowych, i powierzyć im zadania związane z utrzymywaniem grobu wraz z możliwością ubiegania się o dofinansowanie w formie dotacji z budżetu państwa.
2. Prezes IPN zostanie zobowiązany do stworzenia i bieżącego aktualizowania jawnej Bazy Miejsc Spoczynku Bohaterów Narodowych. W bazie tej znajdą się informacje na temat miejsc pochówku Bohaterów, a także działań podjętych przez IPN w celu zapewnienia tym miejscom należytej ochrony. Baza, o której mowa, będzie również umożliwiała kontrolę społeczną nad realizowaniem przez Prezesa IPN przyznanego mu zadania. Przewiduje się ponadto, że Baza Miejsc Spoczynku powstanie w ciągu pół roku od dnia wejścia w życie ustawy, a po dwóch latach Prezes IPN przedstawi sprawozdanie z realizacji działań, jakie podjął w celu zapewnienia godnej pamięci i należytej ochrony miejsc spoczynku Bohaterów Narodowych.
3. Nie ulega wątpliwości, że znieważenie grobu Bohatera Narodowego jest okazaniem pogardy nie tylko osobie pochowanej i jej rodzinie, ale też całemu społeczeństwu i Państwu Polskiemu. Dlatego też proponuje się zwiększenie kary za znieważenie grobu takiej osoby. Obecnie za czyn taki grozi do 2 lat pozbawienia wolności, a wedle projektu zagrożenie karą wzrośnie do 3 lat. Ponadto, sąd będzie mógł wówczas orzec nawiązkę na cel społeczny, w szczególności na rzecz organizacji społecznej zajmującej się otaczaniem opieką miejsc spoczynku Bohaterów Narodowych.

Ustawa zostanie skierowana przez Powstańców Warszawskich i społeczników do parlamentu w formie petycji. Fundacja chce uchwalenia ustawy na 100 lecie niepodległości – to najlepszy hołd dla naszych bohaterów – pamięć o Ich heroizmie – kończy Rafał Szczepański.